Dr. Alan D. Wolfelt beschrijft een rouwritueel als een “symbolische activiteit die ons helpt, samen met onze families en vrienden, onze diepste gedachten en gevoelens over de belangrijkste gebeurtenissen in het leven te uiten.”
Rituelen zijn een belangrijke manier voor mensen om betekenis te vinden wanneer ze een dierbare verliezen. Bij rituelen denk je vaak aan geloof, maar eigenlijk kent iedereen rituelen. Misschien heb je ze tijdens vakanties, in de kerk of voordat een belangrijke wedstrijd begint. Misschien heb je rituelen uitgevoerd om belangrijke veranderingen in je leven te erkennen – denk hierbij aan afstuderen, geboorte van een kind, verjaardagen, pensionering en begrafenissen.
Dr. Manu Keirse beschrijft dat zoals alle rituelen, ook rituelen rondom sterven en rouw evolueren met de tijd. In onze moderne samenleving zijn de gebruiken en tradities rond de dood sterk veranderd. Kerkelijke tradities worden meer en meer vervangen door een meer persoonlijke manier van afscheid nemen. In rituelen krijgt persoonlijk verdriet een publieke dimensie. Veel mensen zijn vandaag op zoek naar eigen rituelen die houvast en verbinding bieden. Bij rouwrituelen staat het herinneren centraal. Je kunt herinneringen op vele manieren vorm geven.
Lees hieronder een aantal voorbeelden van rituelen die kunnen helpen in de omgang met het verdriet.
1️⃣ Steek een kaars op een bepaald moment van de dag aan De simpele handeling van het aansteken van een kaars kan een zeer krachtig ritueel zijn om een geliefde te herinneren.
2️⃣ Schrijf een brief aan je dierbare Helaas zijn er in sommige gevallen veel dingen die niet worden gezegd wanneer iemand vertrek. Vooral wanneer het onverwachts gebeurd. Het houden van een rouwritueel waarbij jij, maar ook vrienden en familie, al hun onuitgesproken woorden en zegeningen aan de overledenen schrijven, is diep ontroerend en verbindend voor alle betrokkenen. Je kunt de brieven ook meenemen en ze bijvoorbeeld bij de geliefde begraven, of ze zelfs verbranden om ze vrij te laten.
3️⃣ Maak een altaar voor je dierbare Een altaar kan een wat stoffig beeld hebben, maar eigenlijk is het een plek waarop je waardevolle herinneringen aan je dierbare verzamelt. Een plek waar je naartoe kan gaan om stil te staan bij je geliefde en te herinneren. Denk hierbij aan een plekje in je huis waar je een foto hebt staan, een kist waar een kledingstuk in zit of het luchtje van je geliefde.
4️⃣ Draag een herinnering bij je Of het nu een zakdoek, aansteker, horloge of sieraad is, draag het zo lang als je wilt. Een ‘herinneringstuk’ dat je altijd bij je kan hebben als dagelijkse herinnering en troost.
5️⃣ Bezoek de favoriete plek van je geliefde Dit kan ergens in de stad zijn, of in de natuur. Ga alleen of samen met vrienden / familie naar één van de favoriete plekken van je geliefde. Houd bijvoorbeeld een picknick in het gras, praat over de beste en favoriete herinneringen en verhalen die op deze plek worden gedeeld.
6️⃣ Maak het lievelingsgerecht van je dierbare “Food for the soul” is een rituele naam die door de Maya’s werd gebruikt op het moment van overlijden, waar ze hun overleden dierbaren maïs in hun mond voerden nadat ze waren overleden. Het was bekend dat het hen van brandstof voorzag tijdens hun reis naar het hiernamaals. De moderne variant gaat om het samenkomen met vrienden en familie. Misschien is de moderne versie van dit oude ritueel wat passender en breng je vrienden en familie van de overledenen samen voor de favoriete maaltijd van de geliefde. Dit is niet alleen een eenvoudig ritueel om te doen, maar samenkomen tijdens een maaltijd helpt diegenen die door hun zintuigen rouwen, deze te openen.
Wij noemden net een aantal simpele maar krachtige rituelen! Mocht je zelf een ritueel hebben dat jou en mogelijk ook anderen steun geeft, deel deze dan gerust met ons.