Fases van rouw:
De beperkingen van het vijf-fasen model van Kübler-Ross en de opkomst van nieuwe rouwmodellen
Rouw is een van de meest uitdagende ervaringen die iemand kan doormaken. Het vijf-fasen model van Kübler-Ross, dat al tientallen jaren wordt gebruikt om de fases van rouw in het rouwproces te begrijpen, heeft zijn bekendheid enigszins verdiend. Maar dit model is niet zonder beperkingen en heeft te maken met kritiek vanwege de algemene en beperkte benadering. Gelukkig zijn er recente rouwmodellen, zoals het Duale Procesmodel en het Contextueel-model, die beter aangepast zijn aan de complexiteit van het rouwproces. In dit artikel zullen we deze modellen verkennen en uitleggen hoe ze ons kunnen helpen om rouw beter te begrijpen en te verwerken.
De complexiteit van rouw: Waarom het beperkte vijf-fasen model van Kübler-Ross niet voldoende is voor het begrijpen van rouwverwerking
Fases van rouw, het vijf-fasen model van Kübler-Ross is misschien wel het bekendste rouwmodel. Het model, dat stelt dat rouw door vijf opeenvolgende fasen gaat, werd in de jaren zestig geïntroduceerd en wordt nog steeds veel gebruikt in de psychologie, geneeskunde en andere disciplines die zich bezighouden met rouw. Echter, het model is ook bekritiseerd vanwege de beperkingen en generalisaties. Recente rouwmodellen zoals het Duale Procesmodel en het Contextueel-model zijn beter aangepast aan de complexiteit van het rouwproces.
Het vijf-fasen model van Kübler-Ross beschrijft vijf opeenvolgende fasen in het rouwproces: ontkenning, woede, onderhandelen, depressie en aanvaarding. Deze fasen zijn gerangschikt in een lineaire volgorde en suggereren dat rouw een vaststaand proces is, dat voor iedereen op dezelfde manier verloopt. Het model suggereert ook dat de rouwende uiteindelijk zal komen tot acceptatie en herstel.
Echter, de wetenschappelijke literatuur suggereert dat rouwprocessen veel complexer zijn dan deze lineaire fasen. Onderzoek heeft aangetoond dat rouwenden vaak heen en weer bewegen tussen verschillende emoties, en dat sommige mensen nooit de fase van acceptatie bereiken. Bovendien kunnen de fases van rouw elkaar overlappen of helemaal niet plaatsvinden.
Rouwverwerking: Het Duale Procesmodel als aangepaste benadering voor verlies en herstel
Een recenter rouwmodel dat beter is aangepast aan de complexiteit van rouw is het Duale Procesmodel van Stroebe en Schut. Het Duale Procesmodel is gebaseerd op de veronderstelling dat rouwenden de neiging hebben om te pendelen tussen twee verschillende processen, het verliesgerichte proces en het herstelgerichte proces. Het verliesgerichte proces richt zich op het accepteren en verwerken van het verlies, terwijl het herstelgerichte proces zich richt op het opbouwen van een nieuwe identiteit en het herstellen van sociale relaties.
Beide processen zijn belangrijk in het rouwproces en kunnen plaatsvinden op verschillende momenten en in verschillende volgordes, afhankelijk van de persoon en de situatie. Het Duale Procesmodel erkent ook dat rouwenden niet altijd in staat zijn om een evenwicht te vinden tussen de twee processen en dat de intensiteit en duur van elke fase kan variëren. Het model benadrukt ook de rol van steun vanuit de omgeving en hoe deze steun kan helpen bij het doorlopen van beide processen.
Het Contextueel-model van Neimeyer: Een adaptieve benadering van rouwverwerking die de complexiteit en individualiteit van het rouwproces erkent
Het Contextueel-model van Neimeyer en zijn collega’s biedt een andere benadering voor rouwverwerking, waarbij de nadruk ligt op de context van het verlies en de sociale omgeving van de rouwende persoon. Dit model stelt dat rouwenden zich moeten aanpassen aan veranderingen in hun omgeving en sociale relaties, omdat deze veranderingen kunnen bijdragen aan het verwerkingsproces.
Het model benadrukt dat rouw niet alleen een individueel proces is, maar ook afhankelijk is van de steun en reacties van anderen. Dit kan variëren van de emotionele steun van familie en vrienden tot de steun van professionals in de gezondheidszorg en andere instanties. Het Contextueel-model benadrukt ook de invloed van cultuur en maatschappij op de manier waarop mensen rouwen en hoe zij steun ervaren. Door deze factoren in overweging te nemen, kunnen rouwenden worden geholpen bij het vinden van manieren om beter om te gaan met het verlies en te werken aan herstel.
Omgaan met rouw: Waarom erkenning van complexiteit en ondersteuning cruciaal zijn bij rouwverwerking
In conclusie, hoewel de fases van rouw, oftewel het vijf-fasen model van Kübler-Ross nog steeds veel gebruikt wordt in de psychologie, is het belangrijk om te erkennen dat rouwprocessen veel complexer zijn dan deze lineaire fasen. Recente rouwmodellen, zoals het Duale Procesmodel en het Contextueel-model, zijn beter aangepast aan de complexiteit van rouw en bieden meer ruimte voor individuele verschillen en de invloed van de omgeving.
Het is echter belangrijk om te onthouden dat elk rouwproces uniek is en dat het niet mogelijk is om voorspellen hoe iemand zal rouwen. Het kan daarom moeilijk zijn om anderen te ondersteunen of te begrijpen wanneer zij rouwen. Wees geduldig en respectvol met de rouwende persoon en bied een luisterend oor of praktische hulp aan als dat nodig is.
Een nuttig advies bij rouw is om ondersteuning te zoeken. Dit kan in de vorm van vrienden en familie die er voor je zijn, therapie of een steungroep. Het kan ook nuttig zijn om een dagboek bij te houden om gevoelens te uiten en te verwerken, of om actief bezig te zijn met herinneringen van de persoon die is overleden.
Meer nuttige informatie vind je bij “Rouwverwerking“, Verjaardag na overlijden“ of “Sterfdag herdenken“.
Ook interessant voor jou
